Құрметті Қазақстандықтар!

   Сіздерді келе жатқан Жаңа 2018 жылдарыңызбен шын жүректен құттықтаймыз. Құттықтай отырып баршаңызға келе жатқан жаңа жыл, барлық істеріңізбен бастамаларыңызға ақ жол ашып, мол табыстарға кенелтіп, жанұяларыңыздың денсаулығы мықты болып, бақытымен байлағын ала келіп, береке бірлік орнасын! 

 Ізгі тілекпен, РМҚК «Қазавиаорманқорғау» ұжымы.

Құрметті Қазақстандықтар!

Қарағайы қалың жотадан будақтаған түтінді байқаған өрт сөндірушілер тікұшақты солай қарай бағыттап, өр жағындағы жазыққа қонды. Тұтанған жалын жан-жағын шарпып барады. Катонқарағай аумағындағы өртті әуеден бақылайтын бұл топ жедел қимылдап, тілсіз жаудың бетін қайтарды.

   Биылғы жазда Катонқарағай «ҚазӘуеОрманқорғау» бөлімінің қарамағындағы аумақта 21 рет дала өрті орын алған екен. Ол аумаққа Катонқарағай мемлекеттік табиғи ұлттық паркі мен Марқакөл мемлекеттік табиғи қорығының аумағы, Үлкен Нарын, Күршім, Зайсан өңірлеріндегі орманды алқаптар кіреді.

Барлығы 1 млн. 336,4 гектар жерден өрттің шықпауын қарап отырған он шақты ғана адам. Оның бірі аға ұшқыш-қараушы, енді бірі өрт сөндіруші десант тобының нұсқаушысы, радиооператор және өрт сөндіруші десантшылар.

— Әсіресе, жаздың соңы мен күз айларында дала өрттері көп орын алады. Оның басты себебі — адамдардың далалы жерде, орманды алқаптарда өрт қауіпсіздігін сақтамауы. Жаққан оттарын толықтай өшірмейді, қураған шөпке шеккен темекі тұқылдарын тастай салады. Кейбір жағдайда тракторлардың мұржасынан шыққан ұшқын да өртке себеп болады. Халық отынды орманнан алады. Ал сол отын өртке себеп болатын аамдардың өздеріне керек екенін естерінен шығармаса екен, — дейді аға ұшқыш-қараушы Артем Воробьев.

Катонқарағай, Марқакөл өңірлері орман қорына бай болғанымен, ағаш алуға қолайлы орындар аз. Көп бөлігі техника жетпейтін жерлерде. Ағаш өңдеу осы өңірлерде кенже қалып отырғаны да осыдан болса керек. Жалпы, облыс бойынша ағаш дайындап, өңдейтін елуден астам ғана кәсіпорын бар. Олардың ішінде мардымды жұмыс істеп отырғандары саусақпен санарлық қана. Ал билетпен босатылған ағаштардың көп бөлігі отын ретінде ғана пайдаланылады.

Катонқарағай «ҚазӘуеОрманқорғау» бөлімінің мамандары қар түскенше бұл аумақтарын тілсіз жаудан қорғап, қалтқысыз қызмет етеді. Ашық күндері төңіректі әуеден шолып, өрт шығып кетпеуін бақылап отырады. Мұндағы әр маман өз міндеттеріне үлкен жауапкершілікпен қарайды. Қарамасқа бола ма?!

Алтай мен Зайсанның арасындағы орманды, таулы алқаптың жайқалып тұруы әуе өрт сөндірушілеріне тікелей байланысты. Қарағайлы жердің өрті бір лап етсе, сөндіру қиынның қиыны. Төр Алтайдың табиғатын темекінің тұқылы-ақ құртып жіберуге қауқарлы. Сондықтан табиғат әр адамның қорғауында болу керектігі де үнемі түсіндіріліп отырады. Артем Воробьевтің айтуынша өртті сөндіргеннен гөрі алдын ала халыққа ескерту жұмыстарын жүргізу тиімді. Ол үшін олар ауыл халқына далалы жерде от жағудың тәртібін түсіндіріп, ереже жазылған үндеу парақтарын таратады.

https://kaz.altaynews.kz/archives/19591

Мерей Қайнарұлы

 Біздің елде орман өрттері үнемі кездеседі. Көп жағдайда орман өрті адамдардың кесірінен туындайды. Ормандағы барлық өрттердің үлкен бөлігі сырттан, яғни егістік алқаптарынан, жол жатқан, өзен жағалауларынан келеді. Орман өрттері теқ қана ормандардың жойылуына ғана емес, сонымен қатар елдімекендерге де қауіп төндіреді. Көктемгі және жазғы-күзгі кезеңде орманда адам саны ең көп болатын уақыт және олардың көпшілігі өрт қауіпсіздігінің қарапайым ережелерін білмейді. Олар өздерін қоршаған ортаға ұқыпсыз қарағанның салдарынан, темекі тұқылын немесе сіріңкені өшіруді ұмытып тастап кететіндіктен және өртті сөндіріп кетуге ерінгеннің себебінен өрт туындайды. Бұның барлығы жаман ниеттен туындамайды, алайда арты қайғылы жағдайларға әкеліп соқтырады. Орманға демалуға жиналсаңыз өрт қауіпсіздігі ережесін есіңізден шығармағаныңыз абзал. Табиғатта отпен абайсыз әрекет жасауға болмайды.

  Орманда отты жағар кезде барлық сақтық шараларын қатаң сақтаңыз.

Міндетті түрде от жағу орнын дайындап алу керек немесе алдын ала дайындалып қойылған орынды пайдалану қажет. Ағаштардан алыс орналасқан ашық жерді таңдаңыз. От жағатын жерді шөптен тазартып, май құю үшін күрекпен кішкене шұнқыр қазып алыңыз. Шөпті жай ғана алып тастау керек, бұл жағдайда сіз жердің құнарлы қабатын бүлдірмейсіз. От жағылатын жерден жарты метрден 1-метрге дейінгі радиустағы шөпті жұлып тастаңыз.

  Отты бір минутта көзден таса қылмаңыз. Қосымша дайындап қойған майды оттан бірнеше метр жерге қойыңыз. Арнайы қажеттілікті қажет етпесе, өте жоғары от жағу қажет емес (мысалы, сигнал оты). Оттың, әсіресе, желді ауа-райында мүмкіндігінше аз ұшқыш беретіндігін бақылаңыз. Қатты желде от жағуғу болмайтынын айта кетсек артық болмайды. Өрттпен шыққан ұшқыш шөптің немесе ағаштардың өртенуіне себеп болуы мүмкін. Оттық ретінде құрғақ жапырақтары бар отын бұтақтарын пайдаланбаұға тырысыңыз, себебі өрттен шыққан ұшқындар жай ғана ұшып кетпейді, одантұтас үлкен от бөлінеді. Жақын жерде су бар болса, суды көбірек жинап аоған дұрыс болады.

  Орманда тыйым салынады:

Темекі шоқтарын және ыстық сіріңке тастауға, орманда әртүрлі пиротехникалық бұйымдар: петардалар, бенгал шамдары, шамдар және т.б. қолдануға , отқа немесе жанармай сіндірілген маталар мен материалдарды қалдыруға, балаларға отпен ойнауға рұқсат беруге, әсіресе желді ауа райында отты қараусыз қалдыруға.

  Тұрақтан кетіп бара жатып

Өртті сумен бүркеп, топырақ шашып сақтықпен мұқият сөндіріп кету қажет. Егер сіз шөпті түсіріп алсаңыз, онда отты шөппен жабыңыз. Өрттің сіз кеткеннен кейін біраз уақыттан соң қайта жанып кетпейтініне көз жеткізіңіз. Өзіңізден кейін бәрін реттеп, әкелген нәрселеріңізді жинап кетіңіз. Бұл орманның қонақжайлылығы үшін құрмет пен алғыс.

Орманды өрттен қорғаныз! Табиғатты сүйіп, құрметтеңіз, ол сізге ормандар, өзендер мен көлдердің байлығын сыйлайды.

Бауыржан ТӨЛЕПБЕРГЕНОВ,

Алматы авиабөлімшесінің ұшқыш-бақылаушысы

Өзінің сөзінде бас директор бұл марапат барлық РМҚК «Қазавиаорманқорғау» -дың ен

-Біздің негізгі жұмысымыз ормандағы өрттің алдын-алу. Орман өрті қаупсіздік класына байланысты орындалады. Мәселен, күніне 3-4 класс кезінде 2-3 рет әуеден бақылау жұмыстары жүргізіледі. Сонымен қатар сексеуіл ормандарын қадағалау, қызыл кітапка еңген жануарларды атқандарды немесе заңсыз аңшылыққа шыққандарды бақылап, тиісті орындарға хабарлаймыз. Біз әр жылдың сәуір айынан бастап, қараша айының 20-на дейінгі аралықта орт қауіпсіздігін бақылаймыз. Мойынкұм халқына айтарым, орманды алқапқа кіргенде темекі тұқылын, түрлі мақсатта жаққан оттарын сөндіріп, байлығымыз өз орманымызды тілсіз жаудан сақтайық. - дейді аға бақылаушы ұшқыш Якупжан Ибрагимов.

Катонқарағай МҰТП жылда көктем айларында өткізіп жүретін орман және дала өртін сөндіру жөніндегі жаттығуын Үлкен Нарын орман шаруашылығының және көршілес Зырян ауданындағы әріптестерін, «Қазавиаорманқорғау» базасының Катонқарағай бөлімшесінің, аудандағы №36 және №37 өрт сөндіру бөлімдерінің өрт сөндірушілерін қатыстыра отырып, біріккен іс-қимылмен кең көлемде жүргізді.
Жаттығуға барлығы жиырмадан астам өрт сөндіру техникалары, екі тікұшақ, оншақты ат, екі жүзге тарта адам күші тартылды. Оған көрші Ресей елінен байқаушылар, ауыл әкімдері арнайы келіп, тілсіз жауды «ауыздықтаудағы» біріккен іс-қимылдардың куәсі болды.
Жаттығуға да өте қолайлы «Үшкүнгей» телімі таңдап алынды. Бір жағы қайың мен терек, қылқан жапырақты ағаш өскен ну орман, екінші жағы ашық беткейлі жота, ортасы ашық алаң жаттығуды өткізуге де, оған басшылық жасауға да таптырмас орын болды.
Жаттығудың ашылуы салтанатты түрде өтті. Қазақстан Республикасының Әнұраны ойналып, сапқа тұрған өрт сөндірушілер алдында Катонқарағай МҰТП бас директоры Ерлан Мустафин кіріспе сөз сөйледі. Жаттығуға қатысушыларды Алматыдан арнайы келген РМҚК авиациямен орманды қорғау және орман шаруашылығына қызмет көрсету қазақ базасының бас директоры Сексенбаев Төлеуғазы, аудан әкімінің орынбасары Жанболат Тыныбеков құттықтады.
Өрттің тұтанғаны туралы дабыл көтерілгеннен кейін, өрт сөндірушілер жіті қимылмен іске кірісті. Биік тау беткейінде тұтанған өртке жүргіштігі
жоғары өрт сөндіргіш машиналар, атты жасақ қарсы барды. МИ-2, МИ-8 тікұшақтарынан десанттар түсіріліп, темір құбырлармен су жеткізілді. Орман ішінде тұтанған өртпен №36, №37 өрт сөндіру бөлімдері мен Зырян, Үлкен Нарын орман шаруашылықтарының өрт сөндіргіш техникалары, адамдары, МҰТП-нің MTЛ шынжыр табанды тракторы ашық айқасқа түсті. Жаттығуға қатысушылардың жақсы дайындығы мен шеберліктерінің арқасында бас аяғы он бес минуттың ішінде он екі жерде болған өрт тоқтатылып, жарты сағатта толығымен жойылды.
Жаттығу қорытындысында сөйлеген сөздерінде Е. Мұстафин, Ж. Тыныбеков өрт сөндірушілердің бірлескен қимылдарына жоғары баға берді. Астаналық мейман, «Қазавиақұтқару» Акционерлік қоғамының Бас директоры М. Досымбеков, Т. Сексенбаев бүгінгі жаттығу жұмысына ризашылықтарын білдіріп, өрт сөндірушілерге осы деңгейлерінен түспей шеберліктерін шыңдап, бірліктерін нығайта берулерін тіледі. Сонымен бірге, ол Ресейден келген қонақтарға да сөз арнап, ортақ мақсат, бір мүддеде ынтымақтастықпен екі елге, екі жерге қызмет өте беруге шақырды.

Жәнібек Қызыр
Катонқарағай ауданының газеті "АРАЙ"

Орманды өрттен сақтау қашанда ерекше назарда тұрған мақсаттардың бірі болып табылады. Басты байлығымыз саналатын табиғат көркін "тілсіз жаудан" қорғау жерде де, әуеде де жүргізіледі. Бүгінде Қарқаралы ұллтық табиғи паркі иелігіндегі орманды әуеден бақылап, қадағалау жүргізетін бірден бір мекеме - "Қазавиаорманқорғау" болып табылады. Тіқұшақ арқылы орман күзетін атқаратын авиатоп құрамында ұшқыш-бақылаушы Т. Плотников авиа-өрт тобының инструкторы А.Алтынсарин, өрт сөндіруші десантшылар Ж. Алдашов, Ж. Бексултанов, Е. Сатыбалдин, Ж. Дауренұлы, радиооператор Ж. Никамбаевалар бар.
Авиатоптың негізгі мақсаты - орман өртін дер кезінде анықтап, лезде сөндіру, орман заңнамасының сақталуын қамтамасыз ету, орманды бақылау. Қызметтерінде әрдайым оқыс оқиға, төтенше жағдайға дайын болатын мекеме бүгінде маңызды қызметтің бірін атқарып отыр. Жаз шығысымен өрт қаупі ұлғайған шақта, тікұшақ командасының да бақылау жұмыстары күшейе түседі. «Орманды өрттен қорғау - парызымыз» дейтін олар, қашанда қара орман күзетінде қырағылық танытады.

 

 

Біз Қосқұдық ормандарды және жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі коммуналдық мемлекеттік мекемесі анықтама беру себебіміз 2015 жылы 15 тамыз сағат 16:00 де Алабота орманшылығының № 70-ші орамында «Ақатан» қыстауының маңында өрт болып жатқаны туралы мекеменің кезекшісіне РМҚК Қазавияорманқорғау Жамбыл авиа тобы, аға бақылау ұшқыш Ибрагимов Якупжан Рустамовичтан хабарлама түсті. Өрт Алабота орманшылығының № 70 орамында орын алған, болған өрттің көлемі 287 га. Оның ішінде бос алаңқай жер - 207 га, бұрынғы өртенген жер - 80 га. Өрт қаупі классы жоғары болды, температура 37-38, желдің соғу бағыты Шығыстан-Батысқа қарай болды, өрттің шығу себептері белгісіз. Өрт сөндіруге төмендегідей автокөліктер мен техникалар жұмылдырылды. МТЗ- 80 тракторы 3 бірлік, УАЗ автокөлігі 3 бірлік, 1 УАЗ бірлік өрт сөндіру автокөлігі қатысты. Мекемеден 20 адам және РМҚК Қазавияорманқорғау Жамбыл авиа тобынан 3 десант қатысты. РМҚК Қазавияорманқорғау Жамбыл авиа тобы, аға бақылау ұшқыш Ибрагимов Якупжан Рустамовичқа дер кезінде байқап хабарлама бегені үшін Қосқұдық ормандарды және жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі коммуналдық мемлекеттік мекемесі алғысын айтады.

  

Директордың м.а. Қ. Мергенбаев

«Семей Орманы» мемлекеттік орман қорығының бүкіл аумағында 2016 жылдың 11 сәуірінен бастап өрт қаупі зор маусым басталды. Сондықтан, Ми-2 тіқұшағының борты 2016 жылдың 13 сәуірінен бастап жедел дайындыққа келтірілді. Авиациялық патрульдер өрт қәупінің санатына және нақты болған өрт санына байланыс жүргізіледі. Сонымен қатар авиациялық патруль кезінде орманның санитарлық жағдайына бақылау жасалып, орманды заңсыз кесушілермен күрес жұмыстары да жүргізіледі.
Өрт қаупі зор маусым басталғаннан бері Семей және Бородулиха филиалдарының аумағында екі өрт туындады. Өртті дер кезінде байқап, жедел әрекет етудің арқасында екі өрт ошағының да таралуына жол берілмей, тез арада тоқтатылды. Сонымен қатар, Семей қаласы аумағында шаруа қожалықтары тарапынан мемлекеттік орман қорына қауіп төндірудің екі фактісі тіркелді. Бұлар - бақылаусыз ауылшаруашылық жерлерін өртеу және жағу.
 20 мамырда Изатулла ауылының маңында ТЖМ, Қазавиаорманқорғау және Орман күзеті күштерінің бірлескен оқу-жаттығуы ұйымдастырылып, оған «Қазавиаорманқорғау» РМҚК директоры Т.Сексенбаев қатысты. Аталған оқу-жаттығу шарасы барысында Қазавиаорманқорғау және Орман күзеті күштері орман өртін сөндіру жаттығуларын жасады. Күн енді жылынып, ыстық жазғы күндер басталған қазіргі шақта адамдар орман өрттерінің шығуына негізгі себеп болатыны рас. Найзағайлар маусымы әлі келе қойған жоқ. Сондықтан, адамдардың орманға енуі қатаң түрде рұқсатнама арқылы жүзеге асырылып, бұл жұмыстарды Орман күзеті жүзеге асыруы тиіс.

Сын-пікір

  

Кім болса да өзінің кіндік қаны тамған жері, туған өлкесі, оның табиғат таңғажайыптары, ерекше таулары мен орман-тоғайларымен мақтанатыны рас. Ол - жазылмған заңдылық.Өйткені жер бетіндегі ең сұлу, ең әдемі жер - кез келген адам үшін туған жері. Сол туған жерінің табиғат байлығы. Табиғаттың сыйға тартқан байлығын, тау-тасын, өзен-көлін ата-бабаларымыз қорғаштап, күтіп-баптап жүріп бізге жеткізді. Біз өз кезегінде ұрпағымызға бүлінбеген қалпында аманаттауымыз керек. Оны сол қалпында сақтап, тауыспай, керісінше көбейтіп, жақсартып,жасартып, сәндей түсу борыш деп саналса дұрыс болар еді. Табиғатты аялайық оны қорғайық деп дабыраны көп жасағанымызбен, шынайы іске келгенде тоқырайтын да сәттер болатындығы бүгінгі күннің шындығы.
Аудандық орман шаруашылығы мемлекеттік мекемесінің мәліметтеріне сүйенер болсақ, мемлекеттік орман қоры аумағына үстіміздегі жылдың бүгінгі күніне 70 рет рейд жүргізіліп, оның нәтижесінде табиғат қорғау заңдылықтары бұзылған 20 жағдай анықталған. Оның ішінде 16 адам Қазақстан Республикасы Қылмыстық істер Кодексіне сай «Ағаштар мен өскіндерді заңсыз кесіп, жойғаны және зиян келтіргені» үшін айыпты деп саналып, жауапкершілікке тартылған. Сараптама көрсеткендей бүл азаматтар мемлекеттік орман қорына 1 724 006 теңге көлемінде залал келтірген. Бұл залалдың орны толтырылды. Осы жерде қосымша айта кететін жайт, аталмыш Кодекске өзгерістер енгізілгеніне байланысты жыл басынан бері заңсыздыққа жол берген жандардың үстінен қылмыстық іс қозғалып, олар құқық қорғау органдары алдында жауап беретін болады. Яғни, заңсыз қарағай кесу немесе аң аулаудан бұрын оның соңы немен аяқталатындығын ойланған абзал.
Орманшылар жыл бойы өз міндеттеріне сай орманды алқаптарды өрт қауіпсіздігінен сақтап, бұл бағытта біршама шаруалардың басын қайырды. Өрттің алдын алу шараларын ұйымдастырып, төтенше жағдайларды болдырмауға әзірлік жұмыстарын жүйелі жүргізді.
Солай бола тұра кейде ормандықтар тілсіз жаудың құрбанына айналып отырған сәттер де жоқ емес. Оның басты себептерінің бірі адам факторы екендігі де даусыз. Биыл ормандықтарда өрт қауіпсіздігі талаптары мен санитарлық қағидаларды бұзған екі жағдай тіркеліп, айыптыларға 99100 теңге айыппұл салынып, әкімшілік жаза қолданылды.
Соңғы кездері екінің бірі аңшылықгы әуес көріп, онымен айналысуды «модаға» айналдырды. Әрине біреулер үшін ол шынымен әуестік болар, демалудың бір үрдісі саналар, енді біреулер үшін күнкөрістің түрі болғандай. Әсіресе хайуанаттар әлеміне көз салушылар мен қол сұғушылардың көбейгендігі де жасырын емес. Әрине заңсыз жолмен аңның етін жегісі келетіндер көбінесе қарапайым халық емес, ірі лауазым иелері екендігін де білеміз. Қызмет бабын пайдаланып, халық байлығына қол сұғушылар, бабалар аманатына қиянат жасағандықтарымен қоймай, заңды да белшесінен басып, тіпті кейде жазадан да құтылып жататындары да бар. Дей тұрғанмен заңның құрығы ұзын, бірде болмаса бірде «дөп» тиері анық.
Әлбетте кейде әуесқой немесе кәсіби аңшылардың да заңды белшесінен басатын кездері кездесіп қалады. Мәселен, аудандық орман шаруашылығы мемлекеттік мекемесіне қарасты орман шаруашылығының мамандары жақында осындай екі жағдай бойынша айыптылардың ісін аудандық ішкі істер бөліміне тапсырды. Қазақстан Республикасы әкімшілік құқық бұзушылық Кодексі бойынша хайуанаттар әлемін пайдалану талаптары мен аңшылық заңдылықтарын бүзған аңшылардан екі мылтық мәселе түбегейлі шешілгенше тартылып алынды. Айта кететін нәрсе, жалпы көлемі 259,715 гектар алқапты алып жатқан аудандық орман шаруашылығы төрт орманшылық шағын шаруашылыққа бөлініп, оның құрамында он екі шеберлік учаскелері бар. Ол шаруашылықтарды басқаратын төрт жетекші жэне шеберлік учаскелеріндегі он екі шебер инженер мамандардың көмегі мен бағыт-бағдарына сүйеніп, 56 орманшы-қорықшының жұмысын үйлестіріп келеді. Бұл әрине оңай шаруа емес. Орман шаруашылығының аумағы тікұшақпен де күзетіледі. Бұл өртке оранған жерлер мен табиғат қорғау заңдылықтарын бұзғандарды анықтаудың тиімді бір жолы деуге болады. Өткен аптада осындай көктен тексерілген рейдтің құрамында болып, өзіміз де біраз жағдайға қанық болдық. Құрамында «Қазавиорманқорғау» республикалық мемлекеттік қазыналық мекемесінің бас директоры Төлеуғазы Сексенбаев, осы мекемеге қатысты оңтүстік авиазвеносының командирі Жанат Мамбаев, аудандық орман шаруашылығы орман күзету инженері Марс Аппазов және аңшылық жөніндегі маман Рустәм һезимов, аудандық аңшылық шаруашылықтарының бірін басқарып отырған Һашим Имиров, аудандық ішкі істер бөлімі лицензиялау және құрал айналымын бақылау тобының инспекторы Сырым Серікболов және осы жолдардың авторы қатысқан рейд күні бойы жалғасып, тікұшаққа мемлекет қоржынынан берілген қаржы толық игерілді деуге болады.
Шонжы-Қалжат тас жолы бойындағы «Мираж» демалыс аймағына жиналған рейд мүшелерін көкке көтерген тікұшақ алдын ала жасалған маршрут бойынша «Адал» аңшылық шаруашылығының аумағынан басталды. Қарадаланы аралай төмендеп, Іле өзенін өрлей ұшқан тікұшақ иллюминаторынан «Тойота» автокөлігін байқадық. Оның үстінен бір айналып жерге қонған қанатты көліктен қарғып түскен полиция қызметкері мен орманшы мамандарының ізімен біз де көлік тоқтаған жерге жеттік. Аудан тұрғыны С.С.ға аумен балық аулаудың тәртібі мен ережесі жайлы түсінік берілгеннен соң тікұшақ әуеге қайта көтерілді. Өзенді бойлай ұшқан тікұшақ Кетпен тауларын аралап, Ақтам ауылында жиналған орманшылармен кездесіп, Төлеуғазы Төлеубайұлы олардың күнделікті жұмыстарымен жақыннан танысты. Табиғат күзетінде жүрген орманшылардың қиын да аса жауапты жұмыстарына өз бағасын берген бас директор бұл істің болашақ ұрпақ үшін аса құнды екендігін айтып, әріптестеріне табыстар тіледі.
Тағы да көкке көтерілдік. Қарадала төсімен төмендеп, Бахар ауылының үстімен Сарытоғай ерен тоғайы мен оның айналасын аралап баяу сырғып ағып жатқан Іле өзені жағына қарай бет бұрдық. Тікұшақтың құлақ жарардай шуын елемей, жан-жақты бақылап келеміз. Тағы бір шетел көлігінің аңшылық құрып шыққандығын байқаған соң, төмендеп, олардың құжаттарын қасымыздағы тиісті құзырлы орган қызметкерлері тексеріп, бәрінің заңды түрде екендігіне көз жеткізген соң маршрутты қайта жалғастырдық. «Олжа бастау» аң шаруашылығының аумағын аралау барысында, биіктегі бақылаудан өзен бойында тұрған жол таңдамайтын шетел көлігі көзге ілінді. Аудан тұрғыны Б.К.ның қолындағы ұзындығы 50 метрлік балық ұстайтын торды тәркілеген мамандар, арнайы құжат толтырып, акт жазып балықшыға балық аулаудың ережелері мен тәртібін түсіндірді. Осы жерде айта кететін тағы бір маңызды нәрсе жоғарыдағы адамдардың көліктерінде заңсыз ұсталған балық болмады. Өзенді жағалай жоғары көтерілгенде «КАМАЗ» жүк көлігіне отын басып жатқан бір топ жігітті байқадық. Олардың да отын алуға рұқсаттары болып шықты. Заң бұзушылық байқалмады. Рейдті тамамдап, кешке қарай «Мираж» демалыс аймағына келіп қондық.
«Қазавиаорманқорғау» мекемесінің бастамасымен ұйымдастырылған рейдтің қорытындысын жасаған аталмыш мекеме басшысы Төлеуғазы Сексенбаев бұл шараның қылмыстың алдын aлy және табиғат байлығын бүлдіруге жол бермеу мақсатымен өткендігін айтып, экипаж және рейдке қатысқан барлық азаматтарға ризашылық сезімін жеткізді. Айлық жалақыларының аздығына қарамастан халық байлығы күзетінде жүрген орманшылардың жұмыстарына табыстар тілеп, өз кезегінде мекеме тарапынан мүмкіндігінше көмек көрсетілетіндігіне сенім білдіріп, осындай рейдтердің жиі ұйымдастырылуына мұрындық болатындығын да баса айтты.
Табиғатты баға жетпес байлыққа теңейміз, ал оның қорғалуы мен сақталуына келгенде салғырттық танытып жататынымыз да жасырын емес. Әр адам орман мен қорықтардағы аң-құстардың, тал-теректің көбеюіне, өсіп-өнуіне себепкер болып отырса нұр үстіне нұр. Өйткені болашақ ұрпақ алдында бабадан қалған енсіз байлық табиғаттың құрып кетпеуі бүгін біздің қолымызда болса, ертең балалар сол дәстүрді жалғап, өз ұрпағына жеткізуі үшін де мақсатты жұмыс керек-ақ. Рейдтің де діттегені осы болатын.

Махмут ИСРАПИЛОВ, Қарадала тынысы нәпәси №46 2015 ж.

Сәрсенбінің сәтті күні аудан әкімдігінің мәжіліс залында Бақанас орман шаруашылығының 2015 жылғы атқарылған жұмыстарының қорытындысы жайында және 2016 жылға өрт маусымына дайындығы туралы кеңестік жиын өтті.
Аталмыш жиынға облыстық табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқарма басшысының орынбасары Нүсіпбаев Қанат Ақылулы, «Авиациямен орман қорғау және орман шаруашылығына қызмет көрсету базасының» оңтүстік авиазвеносының командирі Мамбаев Жанат арнайы келіп қатысты.
Кеңестік жиынды аудан әкімінің орынбасары Бақытбек Рахымбаев жүргізді. Басқосуға селолық округ әкімдері, «Авиациямен орманды қорғау және орман шаруашылығына қызмет көрсету базасы», аудандық төтенше жағдай бөлімі, аудандық өрт сөндіру бөлімі, аудандық ішкі істер бөлімі, учаскелік инспекторлар, шаруа қожалықтар басшылары қатысты.
Алғашқы болып сөз кезегін алған Бақанас орман шаруашылығының директоры Ақшабай Нұрханов өткен жыл ішінде атқарылған жұмыстардың жетістігі мен кемшілік тұстарына тоқтала келе, үстіміздегі жылға өрт маусымына дайындықтары туралы кеңінен баяндама жасады. Баяндама барысында Бақанас орман шаруашылығына қарасты жер көлемі мен мемлекеттік мекемедегі қызыметкерлердің штат кестесі бойынша, сонымен қатар, техникалық базасына қысқаша тоқталып, ауданымыздың байлығын сақтап, өрт қаупінің алдын алудағы жоспарлы істерін атап өтті.
Жиын соңында жыл қорытындысы бойынша орман шаруашылығын нығайтуға қосқан үлестері үшін қызметкерлерді марапаттады.

Балқаш ауданы, Бақанас ауылы

 2018 жылдың 23-24 қазаны аралығында РМҚК «Қазавиаорманқорғау» мемлекеттік кәсіпорнының мамандары табиғат пайдалану заңнамасының сақталуын қадағалау және қоршаған ортаны қорғау заңнаманы бұзушылықты анықтау мақсатында Ұлттық табиғи парк аумағында Қарқаралы МҰТП өкілдерімен бірге ұшып шықты. Әуепатрульдеу  барысында сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар жабайы тұяқтылардың түрлері тіркелді. Аймақтың авиациялық инспекциясының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының табиғатты қорғау заңнамасын бұзу анықталған жоқ.

Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі 1998 жылы 1 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 1212 Жарлығымен құрылды. Құрылудың мақсаты - Қарқаралық және Кент таулы ормандарының бірегей табиғи кешендерін сақтау және қалпына келтіру болды.

Қарқаралы-Кент тау түйіні бес салыстырмалы түрде бөлінген тау топтарынан тұрады: Бұғылы, Шанкөз, Матен, Aйыртау және Кент. Қарқаралы таулары мен Кент Массиві көріністі ландшафты асимметрияға ие: олардың солтүстік беткейлерлері тік және бұлақтар мен өсімдікке бай, оңтүстік және батысқа  қарағанда. Олар - жартас жоталар мен шыңдар желісін қалыптастырады, олар бір-бірінен терең шатқалдармен, аралық таулы алқапта және жұмсақ  жазықтармен бөлінеді.

Осылайша, Қарқаралы массивінде Тар-кезең және Ақпет, Бұғылы және Айыр шыңдары,  ерекше шыңдармен танымал Комсомол шыңы (1,403 м), Шанкоз (1,360), Бугулы (1,323), Көктөбе (1 254) және басқа да бірқатар айтарлықтай биіктікте.

Ұлттық парктің аумағында омыртқалы жануарлардың 190 түрі, сүтқоректілердің 46 түрі, құстардың 120-дан астам түрі, бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі, амфибияның 2 түрі және балықтардың 15 түрі бар. Жыртқыштардан қасқыр, түлкі, сілеусін.

1940 жылға дейін ұлттық парк аумағында аюлар кездесетін. Қазақстанның қызыл кітабына енгізілген жануарлардан мына  тұрлері бар: арқар, манул; құстар - бұйра пеликан,  аққулар, алтын бүркіт, жерлеу алаңы, шалғай, шелпек, шауып, қара шалбар.

Каркаралы тауларында өсімдіктердің 800-ге жуық түрі кездеседі. Қазіргі уақытта Қарқаралы МҰТП территориясында арнайы қорғанысқа мұқтаж 66 өсімдіктердің түрі  және 15 қырыққұлақ түрлері анықталды. 5 түрі Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген: жіңішке көкнәр, Қарқаралы қарақұйрықтары, Еділ адонисі, тәтті сфагнум, қырғыз қайыңы.